Materiały do ćwiczenia 6

Większość już znamy z poprzednich ćwiczeń.

1. Nerki i nadnercza
2. Moczowody
3. Aorta brzuszna i żyła główna dolna
4. Pień współczulny
5. Trzustka za wyjątkiem opuszki (wtórnie zaotrzewnowo)
6. Dwunastnica (wtórnie zaotrzewnowo)
7. Okrężnica wstępująca i zstępująca (wtórnie zaotrzewnowo)

1. Pęcherz moczowy
2. Dolna część odbytnicy
3. Pochwa, macica (dotyczy płci żeńskiej. Uwaga, nie dotyczy jajowodów i jajników – te są położone wewnątrzotrzewnowo.)
4. Prostata, pęcherzyki nasienne (dotyczy płci męskiej).

Można stwierdzić, że powyższe narządy położone są w obrębie miednicy mniejszej, która z kolei jest częścią jamy miednicy.

1. Cewki zbiorcze w nerkach, które łączą się w:
2. Przewody brodawkowe. Uchodzą do:
3. Kielichy nerkowe mniejsze. Jest ich ok. 10 na nerkę. Te łączą się w:
4. Kielichy nerkowe większe. Są 2-3. Te z kolei łączą się w:
5. Miedniczka nerkowa (jama otoczona gładkimi ściankami, jedna w każdej nerce). Z miedniczek wychodzą:
6. Moczowody. Uchodzą do:
7. Pęcherz moczowy. Z niego wychodzi:
8. Cewka moczowa.

Punkty 1-5 znajdują się wewnątrz nerek!

Nerki leżą zaotrzewnowo w jamie brzusznej.

Lewa nerka położona jest nieco wyżej niż prawa. Lewa jest na wysokości kręgów Th11-L2, a prawa na wysokości Th12-L3.

Nerka otoczona jest torebkami: włóknistą, tłuszczową, oraz powięzią nerkową.

Moczowody transportują mocz do pęcherza moczowego.

Przebijają skośnie ścianę dna pęcherza moczowego (czyli uchodzą do pęcherza moczowego raczej “na dole” niż “na górze). Takie ułożenie zapobiega cofaniu się moczu z pęcherza.

W przebiegu moczowodów znajdują się liczne naczynia i nerwy, na przykład nerw płciowo-udowy. Podrażnienie moczowodu może powodować ból promieniujący do narządów płciowych zewnętrznych i do części uda.

Położony w miednicy mniejszej, podotrzewnowo.

U płci żeńskiej leży na mięśniach dna miednicy. U płci męskiej leży na gruczole krokowym.

Ściana pęcherza ma budowę warstwową, kolejno od wewnątrz:

1. Błona śluzowa
2. Błona podśluzowa
3. Mięśniówka (trzy warstwy: dwie podłużne i jedna okrężna)
4. Przydanka

Na górnej powierzchni pęcherza moczowego znajduje się otrzewna ścienna.

W dnie pęcherza znajduje się trójkąt pęcherzowy, czyli obszar wyznaczony przez ujścia moczowodów i ujście wewnętrzne cewki moczowej.

Żeńska:

Ma prosty przebieg:

1. Biegnie ku przodowi i w dół
2. Przechodzi przez dno miednicy (objęta jest tu mięśniem zwieraczem, wspólnym dla cewki moczowej i pochwy).
3. Uchodzi do przedsionka pochwy

Męska:

Ma skomplikowany przebieg:

1. Przechodzi przez gruczoł krokowy (część sterczowa cewki).
   • Są tu ujścia gruczołu krokowego i ujścia przewodów wytryskowych leżące na wzgórku nasiennym. Od tego miejsca cewka moczowa męska jest wspólną częścią układu moczowego i płciowego.
2. Przechodzi przez dno miednicy (część błoniasta cewki).
3. Wygina się i przechodzi przez ciało gąbczaste prącia (część gąbczasta cewki).
4. Uchodzi na szczycie żołędzi prącia

Odpowiednikiem cewki moczowej żeńskiej jest odcinek cewki męskiej: od ujścia wewnętrznego (tego przy pęcherzu moczowym) do wzgórka nasiennego (miejsca gdzie uchodzą przewody wytryskowe).

Zbudowana z trzonu zakończonego dnem i szyjki zwróconej do pochwy.

Wewnątrz trzonu leży jama macicy. Wewnątrz szyjki leży kanał szyjki. Pomiędzy trzonem i szyjką znajduje się cieśń macicy.

Od dna macicy odchodzą jajowody, których części śródścienne przebiegają przez rogi macicy (między trzonem a dnem).

Jajowód leży wewnątrzootrzewnowo w miednicy mniejszej żeńskiej.

Znajduje się pomiędzy rogiem macicy a jajnikiem.

Składa się z 4 części:

1. Śródścienna (przy rogu macicy)
2. Cieśń
3. Bańka
4. Lejek (posiada strzępki ułatwiające dostanie się komórki jajowej do bańki jajowodu)

Jajnik leży wewnątrzootrzewnowo w miednicy mniejszej żeńskiej.

Umocowany do macicy, jajowodu i ścian miednicy przy pomocy krezki i więzadeł.

Składa się z części korowej i rdzennej. W części korowej znajdują się pęcherzyki jajnikowe, które uwalniają komórki jajowe.

Jajnik jest także gruczołem wydzielania wewnętrznego (produkuje i uwalnia żeńskie hormony płciowe).

Biegnie od szyjki macicy (jest tam sklepienie pochwy) do przedsionka pochwy. W miejscu ujścia do przedsionka pochwy początkowo znajduje się błona dziewicza.

Odpowiednik ciał jamistych prącia. Pokryta napletkiem utworzonym przez wargi sromowe mniejsze (odpowiednik skóry prącia).

Wargi sromowe dzielą się na mniejsze i większe. Większe leżą na zewnątrz i są odpowiednikiem moszny.

Leży między wargami sromowymi mniejszymi.

Od przodu ograniczony wędzidełkiem łechtaczki, a od tyłu przez wędzidełko warg sromowych.

Do przedsionka uchodzi:

1. Pochwa
2. Cewka moczowa
3. Gruczoły przedsionkowe (większe i mniejsze)
4. Gruczoły przycewkowe