Połącznia kości opisują sposoby, w jaki kości łączą się ze sobą.
Kości są tu połączone przy pomocy tkanki łącznej.
Przykłady:
- Ciemiączka u noworodka.
- Szwy czaszki.
Do więzozrostów zaliczyć można sposób mocowania korzeni zęba w zębodole, nazwany – wklinowanie.
Jest to połącznie kości przy pomocy tkanki chrzęstnej (szklistej lub włóknistej).
Przykłady:
- Krążki międzykręgowe.
- Spojenie łonowe (między kośćmi łonowymi).
Powstają w wyniku mineralizacji (zwapnienia) więzozrostów i chrząstkozrostów. Pozbawione są jakiejkolwiek ruchomości (natomiast w przypadku więzozrostów i kościozrostów możliwe są bardzo niewielkie ruchy kości względem siebie).
Przykłady:
- Kość krzyżowa, powstająca w wyniku zrośnięcia się 5 kręgów krzyżowych.
Połączenia półścisłe to inaczej stawy płaskie. Umożliwiają niewielkie ruchy kości względem siebie.
Przykłady:
- Połączenia pomiędzy powierzchniami stawowymi górnymi i dolnymi kręgów.
Staw jest ruchomym połączeniem dwóch lub większej liczby kości. Wyróżniamy w nim składniki stałe i niestałe.
- Powierzchnie stawowe.
- Jama stawowa: włosowata szczelina wypełniona mazią. Znajduje się pomiędzy powierzchniami stawowymi. Objęta od zewnątrz torebką stawową.
- Torebka stawowa: błona łącząca końce kości należących do stawu i oddziela staw od otoczenia. Torebka stawowa składa się z dwóch błon.
- Błona włóknista (zewnętrzna, mocniejsza, utrzymuje końce kości w prawidłowym położeniu względem siebie).
- Błona maziowa (wewnętrzna, cienka, wydziela maź stawową, która wypełnia jamę stawową i zwilża przy tym powierzchnie stawowe. Powoduje to zmniejszenia tarcia podczas ruchu stawu).
- Więzadła stawowe: pasma tkanki łącznej. Wzmacniają torebkę stawową i hamują zbyt rozległe ruchy stawu. Chroni to staw przed zwichnięciem.
- Obrąbki stawowe: pasma chrząstki włóknistej. Przyczepiają się do brzegu panewki (na przykład w stawie biodrowym i w stawie ramiennym) i w ten sposób ją pogłębiają. Stanowią rodzaj “kołnierza” panewki, dodatkowo stabilizując staw.
- Krążki stawowe i łąkotki stawowe: płytki chrząstki włóknistej. Znajdują się w jamie stawowej. Krążki stawowe rozdzielają jamę stawową całkowicie, a łąkotki częściowo.
Kryteria podziału stawów:
Stawy można podzielić ze względu na:
- Stawy proste. Składają się z dwóch kości (dwóch powierzchni stawowych. Jedna kość – jedna powierzchnia stawowa).
- Stawy złożone. Składają się z więcej niż dwóch kości (więcej niż dwóch powierzchni stawowych). Na przykład staw łokciowy.
Liczbę osi ruchu i ukształtowanie powierzchni stawowych (ta sekcja zawiera też rodzaje ruchów stawu)
Ruchy: zginanie i prostowanie.
Przykłady: stawy międzypaliczkowe.
Ruchy: rotacja.
Przykłady: Staw szczytowo-obrotowy (pomiędzy kręgiem C1 i C2). Część ramienno-łokciowa stawu łokciowego.
Uwaga! Staw szczytowo-obrotowy w części źródeł klasyfikowany jest jako staw śrubowy.
Ruchy: Przywodzenie i odwodzenie. Przeciwstawienie i odprowadzenie.
Przykłady: Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka.
Ruchy: Zginanie i prostowanie. Przywodzenie i odwodzenie.
Przykłady: Staw bliższy ręki (staw promieniowo nadgarstkowy = połączenie przedramienia z nadgarstkiem).
Ruchy: Zginanie i prostowanie. Także zginanie do boku (w ograniczonym zakresie).
Przykłady: Staw szczytowo-potyliczny.
Ruchy: Zginanie i prostowanie. Odwodzenie i przywodzenie. Rotacja. Obwodzenie.
Przykłady: Staw ramienny.
Ruchy: Zginanie i prostowanie. Odwodzenie i przywodzenie. Rotacja. Obwodzenie.
Przykłady: Staw biodrowy.